Bitcoin (sembolü: ฿, kısaltma: BTC) herhangi bir merkez bankası, resmi kuruluş, vs. ile ilişiği olmayan elektronik bir para birimidir. Bitcoinlerin fiziksel bir karşılığı yoktur. Bitcoinler sanal cüzdanlarda veya fiziksel belleklerde tutulabilmektedir. Bitcoinler dijital ortamda alınıp satılabilmekte, bitcoin ile internet alışverişi yapılabilmektedir. Bitcoinlerinizi çeşitli kripto para borsalarında Türk Lirası’na veya çeşitli ülkelerin para birimlerine çevirmeniz de mümkündür. Bitcoin ağının merkezi olmadığından herhangi bir denetleyicisi yoktur. Ağa bağlı tüm bilgisayarlar, aynı blok zincirini kullanarak bütün işlemleri görebilmektedir.

Bitcoin’in Normal Para Birimlerinden Farkı nedir?

Bitcoin, elektronik ortamdan bir şeyler almak için kullanılabilir. Bu anlamda, dijital ortamda da kullanılabilen Türk Lirası, Dolar veya Euro gibi nitelendirebileceğimiz bir para birimidir. Fakat Bitcoin’in en önemli özelliği ve onu bildiğimiz para birimlerinden ayıran şey merkezi olmamasıdır. Bitcoin ağını, hiçbir kurum kontrol etmemektedir. Ayrıca gerçekleşen tüm transferlerin bilgisi blok zinciri üzerinde sonsuza dek değiştirilemez şekilde tutulmaktadır.

Bitcoin nasıl ortaya çıktı?

İlk kripto para olan Bitcoin, 2009 yılının başlarında Satoshi Nakamoto kod adıyla ortaya çıkan kişi ya da kişiler tarafından geliştirildi ve açık kaynak kodlu yazılım olarak paylaşıldı.

Bitcoin yasal mı?

Ülkemizde Bitcoin’in yasal olmadığına dair herhangi bir düzenleme olmamakla birlikte herhangi bir siber saldırı durumunda devlet güvencesi altında olmadığı da BDDK tarafından 2013 yılında yapılan basın açıklamasıyla kamuoyuna sunulmuştur.
Açıklamada; “Herhangi bir resmi ya da özel kuruluş tarafından ihraç edilmeyen ve karşılığı için güvence verilmeyen bir sanal para birimi olarak bilinen Bitcoin, mevcut yapısı ve işleyişi itibarıyla Kanun kapsamında elektronik para olarak değerlendirilmemekte, bu nedenle de söz konusu Kanun çerçevesinde gözetim ve denetimi mümkün görülmemektedir. Diğer taraftan, Bitcoin ve benzeri sanal paralar ile gerçekleştirilen işlemlerde tarafların kimliklerinin bilinmemesi, söz konusu sanal paraların yasadışı faaliyetlerde kullanılması için uygun bir ortam yaratmaktadır. Ayrıca Bitcoin, piyasa değerinin aşırı oynak olabilmesi, dijital cüzdanların çalınabilmesi, kaybolabilmesi veya sahiplerinin bilgileri dışında usulsüz olarak kullanılabilmesi gibi risklerin yanı sıra yapılan işlemlerin geri döndürülemez olmasından dolayı operasyonel hatalardan ya da kötü niyetli satıcıların suistimalinden kaynaklı risklere de açıktır.” İfadelerine yer verilerek bitcoinin sakıncalarından bahsedilmiştir.

BLOK ZİNCİRİ NEDİR?

Blok zinciri ağı, muhasebedeki mizan defterine benzer, tüm para alışverişlerinin tutulduğu bir zincirdir. Ancak bu defterin (zincirin) en büyük özelliği tek bir noktada tutulmak yerine, ağın tümünde tutulmasıdır. Bu da, defterdeki bilgilerin güvenilirliğini arttırmaktadır. Noktalardan biri kaybolsa bile, defterin içindeki bilgiler, ağda bulunan diğer noktalarda saklanmaktadır. Diğer yandan, bilgileri tutan zincir, özel bir şifreleme ile kendinden gelen bir önceki ve sonraki blok ile ilişkilidir. Böylece blok zinciri üzerindeki verilerin değiştirilebilmesi mümkün değildir.

Bitcoin kağıt paranın yerine geçecek mi?

Bitcoin’in ciddiye alınması gereken bir para birimi olduğu çok net olmakla birlikte kısa vadede kağıt paranın yerine geçeceğini düşünmek biraz gerçeklerden uzak. Bitcoin kullanımının artmasıyla birlikte dünyanın en popüler para birimi olması ise ihtimal dahilinde.

Bitcoin nasıl üretilir? Nasıl kazanılır?

Bitcoin üretim aşaması için mining yani madencilik tabiri kullanılıyor. Aslında Bitcoin madenciliğinin nasıl yapıldığından çok; neden çok önemli olduğundan bahsetmek gerekiyor. Çünkü Bitcoin’i bu kadar önemli bir teknoloji ve büyük bir buluş yapan şeyin kilit noktalarından bir tanesi gerçekleştirilen işlemlerin madencilik yapılarak blok zincirine işlenmesi ve madencilerin bu işlemlerin ödülü olarak Bitcoin kazanıyor olması. Bitcoin’in zor bulunmasının veya madenciliğinin yapmanın zamanla zorlaşmasının sebebi ise şans eseri değil. Bunun sebebi Bitcoin protokolü tasarlanırken, kurucusu tarafından ayarlanmış bir güvenlik önlemi olması.  Aslında madencilik denilen şeyi rakamlardan oluşan bir saman yığınında, yine rakamlardan oluşan bir iğne aratmak gibi düşünebiliriz. Burada gerçekleşen her bir arama hamlesini de, işlemci gücüyle doğru orantılı olduğunu belirtelim. Bu durumda bu işe ne kadar çok işlemci gücü yatırırırsak, saman yığınında bir iğne bulma olasılığımız o kadar artacaktır.

Bitcoin nasıl kullanılıyor?

Bitcoin için sanal cüzdan gerekiyor, oluşturmak da gayet basit. Bu sanal cüzdanınızı cep telefonunuzda, bilgisayarınızda oluşturabileceğiniz gibi internet üzerinde bulunan web servislerinden de yararlanabilirsiniz. Kişi başına cüzdan sınırı bulunmuyor. Dilediğiniz kadar cüzdan oluşturabilirsiniz. Oluşturacağınız bu sanal cüzdan ile para alabilir, para gönderebilir hatta alışveriş bile yapabilirsiniz.

Bitcoin sisteminde yapılan ödemelerin doğrulanması için açık anahtarlı şifreleme (asimetrik şifreleme), noktadan-noktaya ağ bağlantısı ve proof-of-work gibi teknolojiler kullanılıyor. Bitcoinler ödemeyi yapan adresten alıcı adrese şifrelenmiş olarak imzalanarak gönderiliyor. Her işlem ağ üzerinde duyuruluyor ve sonrasında blok zincirinde yerini alıyor. Böylece Bitcoin transferlerinin birden fazla kez gerçekleşmesi de engellenmiş oluyor. Bitcoin bu teknolojileri kullanarak, herkesin kullanabileceği hızlı ve son derece güvenilir bir ödeme ağı sağlamaktadır.

Nasıl Bitcoin Satın Alabilirim?

Şüphesiz ki herkes yeterli teknik bilgiye ve donanıma sahip değil madencilik yapmak için ama bu sizin Bitcoin sahibi olamayacağınız anlamına gelmiyor. İnternet üzerinde gerek kredi kartıyla gerekse havale/EFT yoluyla Bitcoin satışı yapan birçok site bulunuyor. Bu sitelerin başında da kripto para borsaları geliyor.

Borsa isminden korkmaya gerek yok, aslında kripto para borsalarının işleyişi gayet basit. Alıcı ve satıcıları buluşturan pazar yeri uygulamalarından teknik olarak hiçbir farkları yok. Onlardan ayrılan özellikleri işlemlerin çok hızlı gerçekleşiyor olması. Özellikle geçtiğimiz yıllarda sistemlerin olgunlaşmasıyla birlikte kullanım kolaylığı oldukça basit hale geldi. Siz elinizdeki Bitcoin’i belli bir değer ile satışa çıkartıyorsunuz, eğer sizin satışa çıkarttığınız fiyattan alış yapmak isteyen bir alıcı olursa satış gerçekleşmiş oluyor. Borsalar da güvenli bir şekilde bu alışveriş işlemine aracılık ettiği için cüzi bir komisyon alıyor.

Bir kripto borsasında işlem yapmadan önce o borsanın altyapısını ve güvenilirliğini iyi araştırmak gerekiyor. Bu anlamda Türk kullanıcılar olarak epey şanslıyız. Ülkemizde birçok farklı kripto para borsası mevcut.

Bitcoin Neye Göre Kazandırır?

Bitcoin’in artış göstermesi piyasadaki arz ve talep koşullarına yani alıcı ve satıcı dengesine bağlıdır. Bu şekilde olduğu için ve tüm borsalar kendi alıcı satıcı dengesine sahip olduğu için borsalar arasında fiyat farkları da oluşabilmektedir. Alış işlemleri arttıkça fiyat yükselmekte, satış işlemleri arttıkça ise fiyat düşmektedir. Alım yaptığınız fiyattan daha yüksek bir fiyattan satış yaparak para kazanmak mümkün. Ayrıca borsalar arası fiyat farklarını takip ederek arbitraj ile para kazanmak da yine mümkün olmakta.

Bitcoin ne kadar güvenilir?

Bitcoin belli başlı protokollere bağlı olarak çalışmaktadır ve bu protokoller çerçevesinde yaptığınız her işlem şifrelenir. Aynı zamanda Bitcoin yapı itibariyle sağlam bir işlem kayıt hafızasına sahiptir. Cüzdanınızın şifresini çaldırmanız ya da bilgisayarınızın hacklenmesi gibi kullanıcı hatası ya da dikkatsizliği sonucu oluşan durumlar dışında sistemin güvenlik sorunu bulunmamaktadır. Bu durum cüzdanınızı ya da kredi kartınızı kaybetmekten ya da çaldırmaktan farksızdır. Blok zinciri üzerinde de paranın size ait olduğu ve daha öncesinde başka birisine gönderilmediği, işlem öncesinde sistem tarafından teyit edilir. Bu nedenle kontrolsüz bir şekilde, hileli yollarla Bitcoin yaratıp satmak mümkün değildir.

BITCOIN KULLANMANIN AVANTAJLARI

Enflasyon riski düşük: Enflasyona sebebiyet veren etkilerden biri de tedavüldeki reel para arzlarındaki artıştır. Tedavüldeki para arzının artması doğru orantılı olarak enflasyonu da arttırır. Ancak bu sistem Bitcoin için geçerli değildir. Çünkü Bitcoin sistemi, sonu olan bir sistemdir. Teknik tasarımı itibariyle maksimum 21 milyon adet Bitcoin üretilebilir.

Çökme riski düşük: Reel para birimlerinin çöküşü, hükümetlere bağlı yaşanan hiperenflasyonlardan kaynaklanır. Bitcoin sistemi de herhangi bir hükümete bağlı olmadığı için, çökme riski oldukça düşüktür.

Güvenli, basit ve ucuz: Kredi kartı veya PayPal gibi ödeme sistemlerinin kullanıldığı klasik online işlemlerde satıcı tarafından bakılırsa; alıcının parasını geri talep etmesi durumunda 3. şahıs servislerini kullanmak gerekiyor. Bu aşamada güvenlik tehlikeye girebiliyor ve olay karmaşık bir hale dönüşebiliyor. Bitcoin’de ise geri talep etme gibi bir sistem olmadığı için bu tarz bir güvenlik sorunu da haliyle yaşanmıyor. Olaya alıcı tarafından bakılırsa da; ödeme yapma ve hesaplar arası para transferi yapma gibi işlemler daha güvenli ve daha ucuz hale geliyor. Çünkü Bitcoin teknolojisi peer to peer (P2P) sistemiyle; yani hiç bir aracı olmadan direkt olarak eşler-arası çalışıyor.

Taşıması kolay: Milyarlarca dolar değerindeki bitcoinlerinizi küçük bir hafıza kartında bile taşıyabilirsiniz. Bunu nakit para ile yada başka bir sistem ile yapmak mümkün değildir

BITCOIN KULLANMANIN DEZAVANTAJLARI

Kaybetmesi kolay: Kredi kartınızı kaybettiğinizde yada banka hesabınız başka birisi tarafından ele geçirildiğinde, bankanızı arayarak bu duruma çözüm bulabilirsiniz. Hatta yetmezse polisi bile devreye sokup kaybınızı giderebilirsiniz. Ancak Bitcoin için aynı şeyler geçerli değildir. Bitcoin sisteminde; kaybettiğiz bitcoinleri, ya da ele geçirilen Bitcoin cüzdanınızı geri almak için kullanabileceğiniz bir mekanizma yoktur. Bunun önüne geçebilmek için izleyebileceğiniz en iyi yöntem, Bitcoinlerinizi internet bağlantısı olmayan harddisklerde saklamak olacaktır.

Hala çok yeni: Bitcoin sisteminin 2009 yılında kurulmuş olması; yani hala yeni bir teknoloji olması, yeni Bitcoin rakiplerini de beraberinde getirebilir; hatta Bitcoin sisteminde büyük açıklıklar bulabilen yeni teknolojiler hala geliştirilebilir.

Harcama alanı darlığı: Ödeme sistemi olarak Bitcoin sisteminin de kullanıldığı çok fazla yer yok. Her ne kadar gelişim aşamasında olsa da, şu anda Bitcoin sahibi olmaktaki en büyük amaç; yatırım.

Değişken: Bitcoin’in değer grafiğine baktığımızda herkesin aklından Bitcoin yatırımı yapmak geçebilir, ancak Bitcoin değeri nasıl hızla yükseldiyse düşme riski de o kadar fazla. Dolayısıyla yapılacak olan yatırımların dengeli ve düşünerek yapılması gerekmektedir.

BALON SÖYLENTİLERİ DOĞRU MU?

Fiyatın balon olup olmadığını söylemek zor. Burada da yüzlerce farklı kripto para birimi var. Muhtemelen bir çoğu batacak, muhtemelen çok sert düşüşler de olacak. Ama beş veya on tane kripto para birimi modeli, hiç şüphesiz önümüzdeki yıllarda bizimle olacak.

YATIRIM YAPILMALI MI?

‘Bitcoin’e yatırım yapılmalı mı?’ sorusunun cevabı kişisel olarak alabileceğiniz riske bağlı. Her yatırım aracında olduğu gibi kaybetmeye razı olduğunuz bir miktar para ile kripto para yatırımları yapmanızı öneriyoruz. Bir yatırım aracı bir gün içinde yüzde 40 yükselip ertesi gün yüzde 30 düşüyorsa bu herkese göre bir yatırım aracı değildir. Ancak Bitcoin’in uzun vadede pozitif bir ivme ile devam ettiğini de kabul etmek gerekiyor.